Serie
GTST jaaroverzicht 2022: Het seizoen van de grote verdwijntrucs
Jef Willemsen
··
LAATSTE UPDATE: 22-12-22 17:23
GTST sluit haar 32e jaar af op een kantelpunt. De afgelopen maanden is er in korte tijd zoveel veranderd dat de makers van de soap het spoor enigszins bijster lijken.
Wat kun je zeggen over een seizoen dat begint met een doodgeboorte? Met het tragische overlijden van Jasmijn de Jong was de toon in ieder geval gezet. Het bleek de start van een jaargang vol bloedserieuze verhaallijnen en oneerlijke verliezen.
Abrupte aderlatingen
Om met het verlies te beginnen: de cast is in een paar maanden tijd stevig uitgedund. Een van de grotere verhaallijnen was de beginnende romance tussen Merel en Lynn. Na veel mitsen en maren had het stel elkaar eindelijk gevonden, maar toen belandde de verhaallijn plotsklaps op de schroothoop. Nog geen maand later was Merel weer vrijgezel en zat ze achter de mannen aan. Lynn verdween richting Thailand en kwam alleen nog even opdagen rond de kerst om de breuk uit te praten, maar dat had weinig om het lijf.
RTL heeft bevestigd dat Lynn de Vegter altijd al bedoeld was als gastrol. Dat voelt enigszins vreemd, want Noël van Kleef kreeg meer te doen dan menig vaste speler. Ze had meerdere verhaallijnen, een prominent plekje op de castfoto en nam zelfs een hele aflevering van de GTST podcast voor haar rekening. Het kan verkeren.
De meest recente exit is Daan Stern. Na vier jaar lief en leed besloot Dorian Bindels dat het tijd werd voor nieuwe uitdagingen. Daan vertrok in rap tempo naar Milaan. Een fikse aderlating want Daan was écht een centrale speler in de serie die eigenlijk met iedereen wel contact heeft. Het is de vraag hoe zijn gemis wordt opgevangen.
De makers hebben in ieder geval niet gekozen Dorian te vervangen voor een andere acteur, zoals eerder dit seizoen wel gebeurde bij Tommy van Lent. Na drie jaar als Steef Verduyn koos hij ervoor fulltime naar school te gaan om het acteervak nog beter onder de knie te krijgen. Hij gaf de rol door aan Ingmar en zo transformeerde de enige zoon van Saskia en Julian plotsklaps van jongensachtige puber in een onontdekt fotomodel.
Over de Verduyntjes gesproken: vader Julian werd veroordeeld tot zes maanden gevangenisstraf en die tijd lijkt hij daadwerkelijk uit te moeten zitten. Dit betekent dat ook Cas Jansen al maanden ontbreekt in de serie. Zoals het er naar uitziet gaat de celdeur pas ergens in maart weer open. Het leverde zeker boeiende momenten op, maar het moet voor de acteur (en zijn soapfamilie!) ook niet prettig zijn om langere tijd zonder werk te zitten.
Kort na de dood van Jasmijn verdween ook Rik functioneel uit de serie. Na de hartverscheurende uitvaart raakte Shanti verstrikt in een inktzwarte, alles verzengende depressie waardoor Rik niet aan zijn eigen rouwproces toekwam. Rik liet Shanti achter en vertrok richting de duinen.
Ferri Somogyi was wekenlang voornamelijk in z’n eentje te zien in scenes die voelden als herhalingen van zetten: Rik rent over het strand, waait uit in de duinen, tuurt moeilijk naar de zee en is bezig een engeltje te knutselen met aangespoelde schelpen en drijfhout. Af en toe komen mensen bezorgd kijken hoe het gaat. Rik is er wel, maar ook weer niet.
Soms geluk en veel verdriet
In een serie met de naam Goede tijden, slechte tijden is de balans tussen lichte en zware verhaallijnen essentieel. De verhouding is dit seizoen aanzienlijk verstoord: niet één van de families zit in een positieve flow. De Verduyntjes modderen aan zonder Julian, Shanti en Rik worstelen met het verlies van Jasmijn. Nina en Bing hebben hun handen vol aan Nola, Stefano ontpopt zich tot splijtzwam binnen de familie Sanders en Laura probeert te leven met de diagnose Parkinson… De enige lichtpuntjes waren de romantische lijntjes tussen Daan en Cato en Luuk en Linda.
Mogelijk meenden de makers dat Comedy Night in Boks voor de broodnodige luchtigheid zou zorgen. Tot viermaal toe werd een aflevering onderbroken zodat stand-upcomedians een paar weinig geslaagde grappen kunnen vertellen die ergens in de verte slaan op een verhaallijn. Het is dat de acteurs betaald worden te lachen…
Onherkenbare oude bekenden
Een kernkracht van een soap is herkenbaarheid: de personages zijn archetypes die altijd op een bepaalde, vertrouwde manier reageren op elkaar. Dat maakt het ook zo leuk als oude bekenden terugkeren: je kunt je al verheugen op wat er gaat gebeuren.
Maar Linda Dekker lijkt dit seizoen amper nog op de Linda die een klein jaar geleden uit de serie geschreven werd. Het personage kon altijd wat onzeker zijn, maar inmiddels loopt Linda als een neurotische wervelwind door Meerdijk, helemaal hoteldebotel van haar nieuwe, grote liefde dokter Luuk Bos. De voortslepende verhaallijn over hun romance voelt als een klucht met een open einde.
Linda is inmiddels verworden tot de comic relief van de soap. Babette van Veen doet haar best en het vergt absoluut talent om comedy te spelen, maar Linda Dekker verdient als een van de oudste personages van de serie meer dan dronkenschap, malle stunts en vertwijfeld over sexy jurkjes praten met Janine.
Sinistere Stefano
Om nog even bij oude bekenden en herkenbaarheid te blijven: veel kijkers hadden zich de comeback van Stefano Sanders vast anders voorgesteld. Bas Muijs speelde altijd al een charismatische bad boy, maar sinds zijn terugkeer blijkt Stefano veel van die charme verloren: hij heeft de rol van nieuwe bad guy gekregen. Het hele seizoen is hij bezig met een psychologisch schaakspel tegen Ludo die niet eens doorheeft wat zijn halfbroer bekokstooft.
De kijker weet het wél en moet zich door eindeloze scenes worstelen waarin Stefano schijnheilig doet alsof hij het beste met hen voorheeft om daarna een gemene grijns op te zetten zodra hij alleen is. Iedere serie heeft een slechterik nodig en in theorie zijn motivaties zijn niet eens heel onlogisch, maar Stefano voelt niet meer als Stefano. Dit komt ook doordat hij amper nog contact heeft met zijn oude vrienden als Rik. Het maakt Stefano tot een eendimensionale schurk die niet echt meer past in GTST anno 2022. De soap lijkt Stefano in zijn huidige rol ontgroeid.
Boksbal Shanti
Weten we nog dat Shanti ooit de serie binnenwandelde als vrolijke, volkse nagelstyliste met een hart van goud? Bertrie Wierenga hoeft niet bang te zijn voor lachrimpels, want haar personage heeft de afgelopen twee seizoenen weinig leuks meegemaakt.
Binnen een jaar tijd verloor ze haar vader en vertrok haar moeder naar een onderduikadres in het buitenland. Ze werd tegen alle verwachting in zwanger, maar dat kostte haar bijna d’r huwelijk met Rik die geen kinderen wilde. En net toen die breuk gelijmd was kwam Jasmijn levenloos ter wereld.
Wat volgde waren maanden vol verdriet waarin Shanti soms weken weinig meer deed dan catatonisch op de bank voor zich uitstaren. Een heel realistische manier om het verlies te tonen, maar slopend om te moeten spelen. Je gunt Shanti meer.
Hola Nola
De meest opvallende castwissel dit seizoen is de invulling van de rol van Nola Sanders. De twaalfjarige wordt gespeeld door de 18-jarige Noa Jacobus, waardoor Nina en Bing ineens met ’s werelds oudste brugpieper in huis wonen. De schrijvers hebben de leeftijd van Nola stilletjes wat opgeschroefd. Ze ging van 12 naar 14 jaar, maar zelfs als jonge puber is Jacobus wat moeilijk te geloven. Ze oogt te volwassen voor het bij vlagen kinderlijke personage dat ze moet vertolken en het voor de verhaallijn noodzakelijke ooglapje helpt ook niet mee.
Nola’s nieuwe leeftijd valt nog meer op omdat haar twee broertjes nog altijd even jong (of oud) zijn. Bij de amper vierjarige Max is dat niet direct een probleem, maar Nola en haar halfbroertje Manu werden twee jaar na elkaar in de serie geïntroduceerd. Manu wordt echter nog altijd gespeeld door de 11-jarige Diyah Salem.
Tergend tijdrekken
Soaps hebben maar een beperkt aantal personages, waardoor verhalen zich onvermijdelijk gaan herhalen. De kunst is om steeds voldoende variatie aan te brengen zodat deze patronen amper opvallen. Dit seizoen lijken de schrijvers de draad wat kwijt.
Vooral in de relatie tussen Henk en Laura die binnen een maand twee keer uit elkaar gingen om dezelfde kwestie om daarna ineens te gaan trouwen. Was die tweede breuk echt noodzakelijk voor het verhaal of moest er vooral wat extra tijd gekocht worden tot het grote aanzoek in de kerstaflevering?
De weg naar 2023
Maar hoe nu verder? Een nieuw jaar biedt nieuwe kansen, ook al werken de makers minstens twee maanden vooruit en denken de schrijvers al voorzichtig over de zomercliff van dit seizoen. Het zou al veel schelen als er iets meer ruimte komt voor licht en vrolijkheid. De eerste tekenen zijn al zichtbaar als de familie Verduyn er met leuke acties ook in moeilijke tijden het beste van maakt.
Dat is een boodschap die vaker mag klinken en daarin lijkt ook een sleutelrol weggelegd voor Shanti. Als zij de zon weer in het water kan zien schijnen is er voor iedereen in Meerdijk hoop op betere tijden. Tot die tijd blijft de serie zoekende.
Wat je verder niet mag missen
Alle tips
Partnerbijdrage
De indringende dramaserie De Toeslagenaffaire is nu te zien op NPO Start
Het toeslagenschandaal ontwrichtte de afgelopen jaren de levens van heel veel gedupeerde families. Over dit enorme drama is een driedelige Nederlandse serie gemaakt die je nu kunt zien bij NPO Start.
Laatste nieuws van TVgids.nl
Meer nieuws 22:23Kijkers spuwen vuur en zijn onder de indruk van De Toeslagenaffaire
16:17Jaap Reesema heeft al heel wat mooie Eurovisie-inzendingen gehoord: 'Er zitten supervette dingen tussen'
16:05Big Brother 2025 krijgt geen liveshow meer op zaterdag
11:31Over Mijn Lijk: De Reünie binnenkort alsnog op televisie te zien
10:00Iliass Ojja kijkt niet naar kijkcijfers De Toeslagenaffaire: 'Hoop vooral dat kijkers zich bewuster worden'
