Koningshuis the Musical is een komische, fictieve documentaireserie over het leven achter de schermen van een musical over het Koninklijk Huis. Volgens Noortje Herlaar, die de actrice speelt die de rol van Beatrix vertolkt, zijn de situaties uit het leven gegrepen. En zij kan het weten. Herlaar brak in 2010 door toen ze Op Zoek naar Mary Poppins won en speelde in Saturday Night Fever, Dirty Dancing en Lazarus.

“Het ‘tien-voor-achtje’ is zoiets typisch uit de musicalwereld dat je ook in de serie terugziet. Tien minuten voor aanvang van een voorstelling komt iedereen samen om alles nog even door te nemen. De één staat te stretchen en de ander bubbelt in zo’n flesje dat goed is voor je stembanden. Omdat het vlak voor aanvang is, hangt er een heel aparte sfeer. Het was heel leuk om dat te mogen spelen en uitvergroten.”

De serie komt uit de koker van Diederik Ebbinge (‘Promenade’, ‘De luizenmoeder’), die zelf musicalervaring opdeed in ‘Hij gelooft in mij’. Hij noemde de wereld achter de schermen ‘een soort minimaatschappij', herken jij dat?

“Ja, absoluut. Als je in een musical staat, ben je maand na maand zes tot zeven avonden per week van huis. De catacomben van het theater worden een soort dorpje. Je hebt je eigen kleedkamer, je neemt je eigen spulletjes mee, er ontstaan vriendschappen en affaires en er stromen allerlei belangen door de gangen heen.”

Hoe zien we dat laatste terug in de serie?

“De tegenspeelster van mijn personage Debby wordt bijvoorbeeld voor het oog van de camera van de fictieve RTL Boulevard genomineerd voor een Musical Award. Aan de camera moet Debby laten zien hoe verschrikkelijk blij ze is voor haar collega, terwijl ze van binnen eigenlijk stukgaat. Die ongemakkelijkheid was heel leuk om te kunnen spelen.” 

Leg eens uit?

“Ongemak is altijd een heel vruchtbare bodem voor komische situaties. En ongemakkelijke situaties zijn er genoeg in de musicalwereld. Denk aan de understudy die superblij is dat ze op mag, maar zich ook rot voelt omdat de collega die ze vervangt ziek op bed ligt. Als de cast vervolgens heel blij is wanneer de zieke collega terugkeert – terwijl jij je stinkende best hebt gedaan om haar rol goed te vertolken – is dat ook een heel dubbel gevoel. Ik begrijp wel dat Diederik de musicalwereld een rijke voedingsbodem vond.”

©Dennis Wielaert/AVROTROS

Je hebt al een tijdje niet in een musical gespeeld, zou je dat nog eens willen?

“Ja, want ik vind het wel echt iets magisch hebben om met elkaar naar zo’n voorstelling toe te leven en een tijdlang in zo’n minisamenleving te leven. Voor mij zou het op dit moment, met twee kleine kinderen, te veel zijn om fulltime in een musical te staan. Als zich een mooie rol aandient, kijk ik hoe die in mijn leven past.”

Jouw personage Debby werkt al van jongs af aan in de musicalwereld. Had jij dat als jong meisje ook leuk gevonden?

“Dat denk ik wel, maar ik ben blij dat ik pas als twintiger doorbrak. Ik ontmoet soms kinderen van veertien die een langer cv dan ik lijken te hebben en zich zorgen maken over hun volgende rol. Dat ze al zo jong in de schijnwerpers staan, daar ben ik een beetje huiverig voor. Als de drive echt vanuit het kind komt, oké, maar vaak vinden de ouders het minstens zo interessant. Dan gaat het bij mij een beetje jeuken.”

Jouw dochters hebben twee acteurs als ouders, dus de kans bestaat dat zij ook die wereld in willen...

“Ik zie dat wel gebeuren ja, maar ik hoop dat ze zich zo lang mogelijk in een veilige omgeving kunnen ontwikkelen. Bij musical is dat denk ik nog wel mogelijk, maar bij de meeste talentenjachten op televisie is mijn ervaring dat het om de televisie gaat, niet om de mensen die meedoen.” 

Over televisie gesproken: Diederik Ebbinge heeft ‘Koningshuis the musical’ geschreven, geregisseerd en speelt er zelf in mee. Hoe zou je zijn stijl omschrijven?

“De gedurfde humor is kenmerkend voor wat hij maakt. Zijn personages zijn heel uitgesproken en vechten voor hun doel, zonder dat het karikaturen worden. Door al die kleurrijke personages ontstaan heel grappige situaties. Wat ik ook goed vind, is dat hij actuele thema’s als grensoverschrijdend gedrag en colorblind casting – het casten van acteurs zonder dat hun etniciteit een factor is – voorbij laat komen en daarin best ver durft te gaan.”

Kun je een voorbeeld noemen?

“In de serie zit een regisseur die bij meerdere actrices grensoverschrijdend gedrag vertoont. Diederik laat in die verhaallijn niet alleen de kant van de regisseur zien, maar ook die van de actrice, mijn personage Debby, die kostte wat het kost een ster wil worden en alle kansen benut om daar te komen. Dat doet hij zonder er een oordeel over te vellen. Daarmee wordt het menselijk en laat hij zien dat iedereen zijn tekortkomingen heeft. Die compassie vind ik heel mooi aan wat hij maakt.”

Sluit dat aan bij jouw persoonlijke waarden?

“Ja, ik ben altijd op zoek naar de nuance. Het lijkt wel alsof er steeds minder grijstinten mogelijk zijn in onze huidige cultuur. Het is heel zwartwit, goed of fout, iemand deugt of deugt niet. Terwijl de waarheid vaak gecompliceerder is.”

©Dennis Wielaert AVROTROS

Merk jij dat er op de set iets is veranderd op het gebied van grensoverschrijdend gedrag?

“Zeker, daar is veel meer aandacht voor. Tijdens een auditie moest ik een kusscène doen met een acteur van mijn leeftijd die ik al kende en bij wie ik me veilig voelde. Nu was er een intimiteitscoach bij die vroeg: ‘Ben jij er wel oké mee als hij dit of dat doet?’ Daar werden we een beetje lacherig van. Het is goed als er een intimiteitscoördinator bij is, al merk ik dat het nog een beetje zoeken is naar de juiste vorm.”

Hoe ziet dat er volgens jou uit?

“Wat mij betreft gaat het erom dat je je veilig voelt op de set. En dat je vanuit die veilige basis jezelf in een soort onveiligheid durft brengen. Want acteren gaat ook om jezelf uit balans laten brengen: dan kunnen er mooie en originele dingen ontstaan. Je wilt niet in de comfortzone blijven hangen waarin iedereen helemaal senang is en precies doet wat is afgesproken. Daar krijg je saaie producties van.”

Hoe komt in de serie het onderwerp colorblind casting, wat inhoudt dat acteurs worden gecast zonder dat hun etniciteit een factor is, terug?

“Onder andere doordat een actrice van kleur wordt gecast voor de rol van Máxima en vervolgens de show steelt. Colorblind casting is op dit moment zo’n beetje het hotste item in de film, televisie en musical. Ik merk wel dat er nog een nieuw evenwicht moet worden gevonden. Uiteindelijk moeten we ernaartoe dat kleur geen issue meer is, dat het normaal en vanzelfsprekend is dat een cast een representatie van de samenleving is.”

Koningshuis the Musical is vanaf 24 maart 2024 iedere zondag om 20:19 uur te zien bij AVROTROS op NPO3.