Het is een formule die in al zijn eenvoud – BN’er bezoekt klooster – bijzondere en zingevende programma’s oplevert. Langzame televisie, waarin de tijd wordt genomen voor de grote vragen van het leven. “De aantrekkingskracht van Kloostergasten is dat je iets ziet waar we eigenlijk allemaal naar verlangen”, zegt eindredacteur Stijn Fens. “Je wordt voor even opgenomen in het ritme van een andere wereld, waar mensen wonen die deel lijken te hebben aan het geheim van het leven. Een wereld waar stilte heerst en die normaal gesproken verborgen is. In Kloostergasten mogen we er even een blik op werpen.”

Televisiemaker Sinan Can, CDA-leider Henri Bontenbal en schrijfster Lale Gül gaan ieder met hun eigen vragen het klooster in en zijn benieuwd wat de stilte hen zal brengen. Bontenbal: “Ik vind het best spannend want ik kom daar met de instellingsmentaliteit van ‘Den Haag’. Mijn hoofd is altijd aan, op het hoogste adrenalineniveau.”

Can: “Ik heb een druk leven waarin weinig stilte zit. Ik zoek het graag op, maar ben benieuwd of ik me er echt aan over kan geven.” Gül: “Ik heb ADHD en ben altijd op zoek naar prikkels. Ik kan totaal niet tegen stilte! Zelfs als ik ga slapen luister ik naar een podcast of muziek.”

Lale Gül en Sinan Can

Gasten en kloosters zijn zorgvuldig bij elkaar gezocht. Zo gaat Lale Gül naar een nieuw klooster in Nijmegen. Ze kan zich niet voorstellen dat mensen vrijwillig kiezen voor een leven dat in haar ogen saai is, maar ontmoet er drie levendige jonge zusters dominicanessen die studeren en midden in het leven staan.

Sinan Can vraagt zich af of kloosterlingen niet een beperkt wereldbeeld hebben. “Ze zitten in een religieuze bubbel, afgesloten van de wereld. Dan kan iedereen een goed mens zijn. Maar als je beproefd wordt, hoe sterk is je geloof dan?” Hij bezoekt de Abdij van Berne in Heeswijk, waar norbertijnen een gemengd leven (‘vita mixta’) leiden. Ze combineren een maatschappelijk actief bestaan met een uitgebreid gebedsleven.

Henri Bontenbal

Henri Bontenbal neemt zijn intrek bij de beschouwende (‘contemplatieve’) benedictijnen in de Abdij van Egmond, die hun klooster in principe niet verlaten. Zijn geloof, zegt hij, heeft de vorm van een diep verlangen: aangeraakt te worden door ‘het hogere’, door iets wat ons overstijgt.

“Kloosters zijn plekken waar je aanvoelt dat de wereld niet alleen is wat zich aan je toont. Dat er een diepere werkelijkheid achter zit. Een verblijf in een klooster zet mensen stil. Je wordt geconfronteerd met jezelf en je doordraaiende gedachten. Maar de kloosterwijsheid zegt dat als je je leeg maakt, er een plek vrijkomt waar God zich manifesteert.” Bontenbal hoopt dat in het klooster te ervaren, maar is bang dat zijn verstand hem daarbij in de weg zit.

Kloostergasten

De kloosterwereld in Nederland wordt steeds kleiner en kwetsbaarder. Het is dan ook bijzonder dat er kloosters bereid zijn hun deuren te openen voor een tv-ploeg. Eindredacteur Stijn Fens: “Als tv-makers maken we inbreuk op hun privacy van eeuwen. Maar ze laten ons toch toe om hun wijsheid te delen en te laten zien: we zijn er nog en zo leven wij.

Kloostergasten is wat dat betreft ook troosttelevisie. Het laat zien dat er plekken zijn waar elke dag meerdere malen gebeden wordt voor ons en de wereld. Zoals Henri Bontenbal het zegt: ‘De liturgie gaat hier altijd door. Dat hoop ik mee te nemen als ik zo meteen weer heel druk ben met andere dingen: er wordt aan je gedacht, er wordt voor je gebeden.’”

De eerste drie afleveringen van dit seizoen Kloostergasten zijn vanaf zaterdag 3 augustus wekelijks te zien om 20.50 uur bij KRO-NCRV op NPO 2.