Vijftig jaar geleden veroverde het Nederlands elftal onder aanvoering van Johan Cruijff met totaalvoetbal de harten van voetballiefhebbers wereldwijd op het WK voetbal in West-Duitsland. Oranje speelde tegenstanders als Argentinië en Brazilië van de mat. Helaas ging de finale tegen gastland West-Duitsland met 2-1 verloren. En dat terwijl Johan Neeskens al in de eerste minuut een strafschop verzilverde. De tweede plaats was volkomen onterecht, aldus velen.

Omdat het toernooi nog steeds tot de verbeelding spreekt, presenteert Dione de Graaff vijf avonden achter elkaar een nostalgisch feelgoodprogramma over die legendarische zomer van 1974. “Ik wil graag mijn blik verruimen, daarom werk ik nu vaker voor NOS-Evenementen”, vertelt ze op de NOS-sportredactie in Hilversum. “Daar dachten ze: dit programma is vast iets voor Dione. En dat klopt. Ik houd veel van de verhalen over dat WK, ook al was ik destijds net vijf jaar en heb ik er zelf geen herinneringen aan. Mijn Oranje-toernooi was 1988, toen we Europees kampioen werden. Toen liep ik in de polonaise door Amersfoort met een biertje in mijn hand. Ik herinner me die wedstrijden nog van minuut tot minuut.”

Waarom spreekt dat WK van 1974 je dan toch zo aan?

“Na dat WK was het, zoals in 1988, altijd groot feest rondom Oranje. Maar ervoor totaal niet. Hoewel Ajax en Feyenoord Europacups hadden gewonnen, was het Nederlands elftal helemaal niet populair. Er kwam nauwelijks publiek kijken, zelfs de spelers liepen er niet warm voor. De verwachtingen waren dan ook laag, maar tijdens dat toernooi begon het elftal te draaien. Iedereen kon op elke positie functioneren, ze vonden elkaar bijna blind. Terwijl de spelers ontzettend van elkaar verschilden. Er zaten heel wat typische figuren tussen, zoals Wim Suurbier en Ruud Krol, naast grote sterren als Neeskens, Rob Rensenbrink en Willem van Hanegem. Ik smul van zulke verhalen. En het voetbal is nog steeds heerlijk om naar te kijken.”

Hoe gaat ‘Het Oranjegevoel van ’74’ eruitzien?

“Het wordt heel divers. We zenden live uit vanuit een voetbalkantine in De Bilt, waar in die vijftig jaar werkelijk niets is veranderd. We ontvangen daar oud-spelers van dat succesvolle elftal, zoals Arie Haan en Wim Rijsbergen. Mijn sidekick Auke Kok, auteur van de bestseller 1974: Wij waren de besten over dat WK, heeft allemaal mooie verhalen over toen. Ook laten we op een aparte manier samenvattingen van de wedstrijden zien. Hoe zou de huidige VAR bijvoorbeeld tegen bepaalde beslissingen van toen hebben aangekeken?”

Hoezo?

“Het is nog maar de vraag of Oranje zich überhaupt wel had gekwalificeerd als er destijds al een VAR was geweest. Tijdens de beslissingswedstrijd voor WK-deelname in Amsterdam werd een geldig doelpunt van België afgekeurd. De voetbalgeschiedenis had er dus heel anders uit kunnen zien. Verder vertelt statisticus Bart Frouws van Voetbal International hoe het spel van 1974 nog doorleeft in het hedendaagse voetbal.”

Gaat het vijf dagen alleen over dat WK?

“Nee hoor, helemaal niet. We praten ook over de mode van de jaren 70, over wat we aten en Leo Blokhuis laat ons luisteren naar de muziek van toen. Ook leuk: Rocky Hehakaija en Emil van Oers reizen door Nederland om de Cruijff-turn te promoten, zodat Nederlandse voetballers weer leren passeren. En elke dag hebben we contact met Jeroen Stekelenburg, die de EK-voorbereiding van het Nederlands elftal volgt en laat zien hoe anders het er nu aan toe gaat.”

Het wordt een drukke zomer voor je. Na dit programma volgen de Tour de France en de Olympische Spelen. Zijn dit de periodes waar je het meest naar toe leeft?

“Het is het allerleukste wat er is! Ik krijg er zo veel energie van. De avondetappe is heel vermoeiend. Tijdens de Tour de France zit ik al gauw zevenduizend kilometer in de auto. Elke dag ben ik ergens anders, elke nacht slaap ik in een ander hotel. En toch denk ik aan het eind: ik kan nog wel een week aan. Nou, dat gaan we deze zomer ervaren. Op 19 augustus is het klaar. Benieuwd hoe ik er dan aan toe ben.”

Het Oranjegevoel van '74 is vanaf maandag 10 juni dagelijks rond 19:05 uur te zien bij NOS op NPO1.